Projekt Wspólna Droga

Opis projektu

Koncepcja projektu oparta jest na modelu wzajemnego wsparcia dwóch grup narażonych na wykluczenie społeczne.

W wyniku rosyjskiej agresji wojskowej na Ukrainę do Polski przybyło i pozostało na stałe ponad 1,5 miliona uchodźców. By dobrze funkcjonować w nowej rzeczywistości osoby te potrzebują poznać zarówno język i kulturę kraju, w którym teraz żyją jaki i zrozumieć stosunki społeczne.

Nasz projekt jest innowacyjną odpowiedzią na potrzeby migrantów.

W Polsce żyje aż 1,8 mln  osób niewidomych lub słabowidzących, które tylko w niewielkim stopniu mają szansę na pracę i aktywność zawodową.

Innowacja opiera się na zaangażowaniu społecznym obu grup docelowych. Bazując na własnych, unikalnych zasobach, przewodnicy językowi z dysfunkcją wzroku wskazują kierunki rozwoju językowego i kulturowego osobom, które mają prawo czuć się zagubione w nowej rzeczywistości.

Pozytywne doświadczenie i wnioski z prototypowania modelu wzajemnego wsparcia dwóch grup społecznych narażonych na wykluczenie, zainspirowały nas do rozwoju pomysłu. Efektywność oddziaływań, szczególnie w kontekście przyswajania języka i szybszej adaptacji osób, które znalazły się w Polsce w wyniku działań wojennych na Ukrainie, zmotywowała zespół projektowy do prowadzenia działań na szerszą skalę.

W oparciu o wsparcie finansowe ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki grupa młodych osób niedowidzących prowadzi szkolenia z języka polskiego opracowane wspólnie przez specjalistów i samych migrantów.

Dodatkowym wyzwaniem w projekcie było budowanie wzajemnego zrozumienia nie tylko między różnymi narodami, ale także między różnymi pokoleniami. Solidarność międzygeneracyjna zyskuje na znaczeniu i popularności. Korzyści społeczne wynikające z działań na rzecz zrozumienia, aktywizacji i współpracy międzygeneracyjnej są istotnym elementem zarówno inicjatyw społecznych jak i polityk publicznych wspierających współpracę starszego i młodszego pokolenia.

Obie strony zyskały kompetencje przyszłości: umiejętność adaptacji do nowych sytuacji, funkcjonowanie w grupie oparte na empatii i głębokim zrozumieniu potrzeb innych ludzi.

Ewaluacja projektu

Rozwinęliśmy projekt zrealizowany w 2022 roku przez naszych partnerów strategicznych Jobian Poland sp.zo.o. (NIP 5272944640) w ramach ogólnopolskiego konkursu innowacji społecznych pn.: „Osoby niewidome i niedowidzące jako nauczyciele języka polskiego”, przeprowadziliśmy działania na większą skalę i wspieraliśmy osoby z grupy uchodźców najbardziej narażone na wykluczenie społeczne tj. osoby 50+

Przeszkoliliśmy metodycznie i pedagogicznie 5 osób niewidomych i niedowidzących. Za pomocą wywiadu pogłębionego zdiagnozowaliśmy indywidualne potrzeby i zasoby potencjalnych przewodników językowych oraz przygotowaliśmy pedagogicznie, psychologicznie i merytorycznie osoby niewidome i niedowidzące do pełnienia roli przewodników językowych, kulturowych i społecznych dla starszych uchodźców z Ukrainy.

Za pomocą metody Design thinking pogłębilyśmy analizę problemów społecznych.

Innowacja społeczna została rozwinięta o:

1. Uzupełnienie istniejących materiałów kursu o suplement wsparcia psychologiczno-pedagogicznego dla przewodników językowych.
2. Zwiększenie wsparcia kulturowego – wprowadzenie w tematykę obyczajowości poprzez zwiększenie ilości materiałów kulturowych na zajęciach.
3. Ponadto osoby starsze otrzymały krótkie szkolenie informatyczne przygotowujące do skutecznego korzystania z zasobów cyfrowych.

Zarówno przewodnicy językowi, jak i kursanci otrzymali wsparcie psychologiczne dotyczące przełamywania barier i wprowadzanie zmian, służące zmniejszeniu lęku przed zmianą.

Przeprowadziliśmy kurs on-line funkcjonalnego języka polskiego dla grupy ponad 30 starszych osób (50+) z Ukrainy. Uczestnicy skupili się na rozwijaniu umiejętności komunikacyjnych.  Kurs zawiera elementy językowe, kulturowe i społeczne, twórczo odnosi się do 10 tematów wskazanych przez uchodźców.

1. Sprawy organizacyjne: zakupy, telefon, konto bankowe.
2. W mieście.
3. Poszukiwanie mieszkania. Umowa najmu.
4. Poszukiwanie pracy. Tworzenie CV i listu motywacyjnego.
5. W Urzędzie.
6. W aptece. Służba zdrowia.
7. Czas wolny, rozrywki, zainteresowania.
8. Ważne polskie święta i tradycje.
9. Kuchnia polska.
10. Najczęstsze błędy Ukraińców mówiących po polsku.

Zostały stworzone pomocowe grupy wzajemnego wsparcia dla przewodników językowych i kursantów na wybranym przez obie grupy docelowe portalu społecznościowym.

Kursanci utrzymując stały kontakt z przewodnikiem językowym mieli szansę uzyskać wsparcie w codziennych życiowych problemach. Przewodnicy z kolei lepiej zrozumieli oczekiwania i potrzeby uchodźców, dostosowali zajęcia do indywidualnych oczekiwań i możliwości kursantów. Wzmocniło to motywację przedstawicieli obu grup docelowych do głębszego zaangażowania się w działania projektowe oraz zwiększyło szanse na zbudowanie więzi społecznych pomiędzy przedstawicielami obu grup społecznych.

Dla wszystkich zaangażowanych stron projekt był cennym doświadczeniem i przyniósł realne wsparcie. Wszyscy kursanci chcieliby kontynuować naukę w ramach tego lub podobnego kursu. 100 % niewidomych i niedowidzących przewodników językowo-kulturowo- społecznych uznało doświadczenie jako niezwykle przydatne.